قدس

 

دعای روز بیست و هشتم ماه مبارک رمضان

 

شرح دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی (ره)

 

اللَّهُمَّ وَفِّرْ حَظِّی فِیهِ مِنَ النَّوَافِلِ؛

خدایا! بهره من را زیاد کن از نوافل یعنی موفق بشوم به نمازهای مستحبی.

دعا موجب کمال انسان است

دعا خواندن برای رسیدن به کمالات می باشد بر خلاف تصور عموم مردم که فکر می کنند هدف از خواندن دعا رسیدن به ثواب الهی است، مضامین ادعیه سراسر پر از درس های اخلاق و حکمت است که توجه به آن معانی سبب کمال انسان می گردد. اگر هم کسی با زبان عربی آشنا نیست به ترجمه ادعیه مراجعه کند و به مضامین و نکات آموزنده ادعیه توجه کند تا به برکت آن به کمالات والای انسانی برسد؛ امثال دعای کمیل و ابو حمزه ثمالی و… برای کمال یافتن من و شما می باشد. این که در دعای ابوحمزه امام سجاد علیه السلام می فرمایند: «خدایا! آیا بدتر از من هم بنده ای داری»؟ [مصباح کفعمی؛ ص 596] این برای کمال است و درس مبارزه با غرور را به ما می دهد؛ جایی که امام معصوم چنین حرفی می زند دیگر تکلیف من و شما روشن است و جایی ندارد که ما به خاطر دو رکعت نافله و نماز شب دچار عجب و غرور بشویم.

استاد من آقای برهان(ره) می گفتند:

گاهی اوقات انسان باید مستحبات را هم نوبر کند همانطوری که اگر میوه جدید به بازار می آید می خرید و نوبر می کنید گاهی اوقات نماز شب را هم نوبر کنید ؛ دعای مجیر را هم نوبر کنید؛ آدمی که اهل مستحبات نیست بدرد نمی خورد اگر همیشه هم توفیق ندارید لا اقل گاهی اوقات مستحبات را نوبر کنید .

 

وَ أَکْرِمْنِی فِیهِ بِإِحْضَارِ الْمَسَائِلِ؛

خدایا! من را گرامی بدار تا مسائل شرعی ام را بدانم.

انسان باید مسائل دین خود را بداند مخصوصا طلبه که باید مشتش پر باشد و بتواند جواب مسائل مردم را بدهد.

وَ قَرِّبْ فِیهِ وَسِیلَتِی إِلَیْکَ مِنْ بَیْنِ الْوَسَائِلِ؛

خدایا! در بین وسائل آن وسیله ای که من را زودتر به تو می رساند به من نزدیک کن.

بهترین وسیله هم اهل بیت(ع) هستند.

توسل به حضرت نرجس خاتون (سلام الله علیها)

یکی از علماء به من یاد دادند که برای مشکلاتم متوسل شوم به حضرت نرجس خاتون(سلام الله علیها) مادر امام زمان(علیه السلام) اگر به ایشان توسل داشته باشید امام زمان به حرمت مادر بزرگوارشان توسل شما را اجابت می کنند و از خواص این توسل سرعت اجابت آن است.

 

یَا مَنْ لاَ یَشْغَلُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّین؛

ای خدایی که سماجت و الحاح بندگان تو را باز نخواهد داشت.

اگر همه عالم با خدا حرف بزنند؛ خدا را از دیگری غافل نمی کند و در آن واحد به همه بندگان توجه دارد؛ از تو می خواهیم که دعاهای من را مستجاب کنی.

دعای روزه بیست و هفتم ماه مبارک رمضان

 

شرح دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی (ره)

 

اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ فَضْلَ لَیلَةِ الْقَدْرِ؛

ای خدا! در این روز فضیلت لیلة القدر را نصیب من گردان.

بعض اهل تحقیق با استناد به این دعا احتمال می دهند که شب بیست و هفتم شب قدر باشد؛ درباره شب قدراختلاف است به طوری که اهل تشیع بین سه شب نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم، شب بیست و سوم را مهمتر از دو شب دیگر می دانند و احتمال قوی می دهند که شب قدر، شب بیست و سوم باشد. [کافی، ج 4، ص 156] از همین رو است که در شب نوزده و بیست و یکم یک غسل مستحبی دارد و شب بیست و سوم دو غسل مستحبی دارد، یکی در اول شب و دیگری در آخر شب، همچنین در شب بیست و سوم سوره های روم و عنکبوت و حم دخان خوانده می شود در حالی که این اعمال را در شب های دیگر شاهد نیستیم البته احتمال شب قدر بودن نیمه شعبان هم داده شده است. [وسائل‏الشیعة، ج 8، ص 106] ولی اهل سنت عقیده به بیست و هفتم دارند و آن را لیلة القدر می دانند.

لذاست که در زمان شب قدر اختلاف می باشد. نقل شده است که بعض اولیاء الهی تمام طول سال را احیاء داشتند به امید اینکه شب قدر را درک کنند!

ای خواجه چه جویی ز شب قدر نشانی

هر شب شب قدر است اگر قدر بدانی [نورالدین عبد الرحمن جامی ( ره ) ؛ غزل 425]

شب قدر، شب عجیبی هست چرا که « تَنَزَّلُ الْمَلائِکةُ وَ الرُّوحُ فیها » در این شب ملائکه از آسمان فرود می آیند « بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کلِّ أَمْرٍ » [سوره مبارکه قدر آیه 4] تا تقدیر و سرنوشت ما را معین کنند. ملائکه محل فرود می خواهند و باید فرودگاه دل ما آماده باشد؛ دل های ما پر از محبت دنیا و زن و فرزند شده است و جایی برای نزول ملائکه الهی باقی نگذاشته است و خوشا بحال آن دلهایی که فرودگاه فرشتگان و ملائکه مقرب الهی هستند.

 

وَ صَیرْ أُمُورِی فِیهِ مِنَ الْعُسْرِ إِلَی الْیسْرِ؛

خدایا امورات مرا از سختی به آسانی مبدل کن. الان غالب مردم گرفتار انواع سختی ها و مشکلات هستند، گرفتار همسایه بد، داماد بد، فرزند ناصالح و... می باشند لذا از خدا می خواهیم که این سختی ها را به آسانی تبدیل کند و گرفتاری ما را اصلاح کند.

 

 اقْبَلْ مَعَاذِیرِی؛

خدایا عذر من را بپذیر. همه ما باید بخاطر گناهان مان به درگاه الهی عذر تقصیر آوریم و بگوئیم خدایا! غلط کردم و بدانیم که خدا که سر چشمه مهربانی و رحمت است ما را در آغوش لطف خودش قرار خواهد داد.

بنده همان به که ز تقصیر خویش

عذر به درگاه خدای آورد

ور نه سزاور خداوندیش

کس نتواند که بجای آورد [سعدی شیرازی(ره)]

 

وَ حُطَّ عَنِّی الذَّنْبَ وَ الْوِزْرَ؛

خدایا؛ گناهانم را محو کن و در نامه عملم اثری از گناهانم باقی نگذار.

 

یا رَءُوفاً بِعِبَادِهِ الصَّالِحِین؛

ای خدایی که به بندگان صالحت مهربان هستی. خداوند متعال خیلی مهربان است حتی افرادی بودند که خیلی بدی کرده بودند و همین که به در خانه خداوند تضرع کردند و گفتند خدایا غلط کردم خداوند از ایشان دستگیری کرد و عاقبت به خیر شدند، کسانی بودند که عمرشان به گناه و معصیت و مشروب خوری گذشته بود و فقط دهه محرم لباس سیاه به تن می کردند و به ناگاه نور لطف الهی در قلب ایشان تابیده بود و دگرگون شده بودند و تمام گناهان گذشته را ترک کرده بودند، خدا سریع الرضاست، و عذر تو را زود قبول می کند.

دعای روزه بیست و ششم ماه مبارک رمضان

شرح دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی (ره)

 

اللهمّ اجْعَل سَعْیی فیهِ مَشْکوراً

در این بخش از دعا می خوانیم، خدایا سعی و کوشش و تلاش ما در ماه رمضان را بپذیر! واژه «مشکوراً» به معنای «تشکرن کن» است و مقصود آن در این دعا «بپذیر» و «قبول کن» است.

آدم زحمت می کشد و روزه می گیرد، گرسنه و تشنه می شود؛ اما غذا و آب نمی خورد و کم خوابی ماه رمضان را تحمل می کند و اگر خدا تلاش های ما را قبول نکند، کاری از ما ساخته نیست. اگر زحمتی و رنجی کشیده شود و حاصلی در پی نداشته باشد، اتفاق ناگواری افتاده است.

ما باید غصه بخوریم که نکند اعمال ما را آفت بزند. مثلاً یک غیبت می تواند تمام زحمات ما را هدر دهد. اگر غیبت کنید 40 روز اعمال خوب شما در نامه اعمال شخص غیبت شونده نوشته می شود و اگر عمل خوبی نداشته باشید، گناهان آن شخص در نامه اعمال شما نوشته می شود.

باید به خودمان بپردازیم و ببینیم که خودمان چه کار کرده ایم؛ آیا ما هیچ عیبی نداریم؟ گل بی عیب خداست و ممکن نیست که ما عیب نداشته باشیم. در روایت آمده که «چه می شود انسان را، یک خار کوچک را در چشم رفیقش می بیند؛ اما شاخه ای که در چشم خودش رفته را نمی بیند».

این روایت کنایه از این است که انسان عیب های بزرگ خود را نمی بیند؛ اما عیب کوچک مردم را می بیند. این حدیث از معصوم (ع) است که خوش به حال کسی که عیب خودش را می بیند و به عیب کس دیگری کاری ندارد.

 

وذَنْبی فیهِ مَغْفوراً وعَملی فیهِ مَقْبولاً

در این فراز از دعای روز بیست وششم ماه رمضان خدا می خواهیم تا گناهان ما را بیامرزد و اعمالمان را قبول کند! از خدا می خواهیم تا گناهانی که پیش از ماه رمضان انجام داده ایم را ببخشد؛ چون ماه رمضان، فصل درآمد معنوی و کسب ثواب است، حتی خوابیدن و نفس کشیدن در این ماه عبادت محسوب می شود.

وعَیبی فیهِ مَسْتوراً

خدایا کاری کن تا عیب من مستور باشد و کسی از عیبم مطلع نباشد! خدا «ستارالعیوب» است و نگذاشته تا کسی از گناهان ما اطلاع پیدا کند. حدیث است اگر گناه بو داشت دو نفر کنار هم نمی نشستند. اگر عیب آدم عیان می شد کسی جنازه کسی را دفن نمی کرد.

یا أسْمَعِ السّامعین

در پایان دعا می گویم ای خدایی که از همه شنونده ها تو شنواتری! خدا همه چیز را می شنود. اگر یواش هر حرف بزنیم خدا باز هم می شنود. حضرت موسی (ع) به خدا گفت که خدایا، اگر نزدیکی من یواش صحبت کنم و اگر دوری بلند صحبت کنم؛ خدا فرمود: «من همنشین کسی هستم که یاد من باشد». خدا شنواترین است؛ پس می گوییم، ای خدایی که از همه شنوایان شنواتری، این دعاها را درباره ما مستجاب کن!

 

 

دعای روز بیست و پنجم ماه مبارک رمضان

شرح دعای روز بیست و پنجم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی (ره)

 

اللّهمّ اجْعَلْنی فیهِ محبّاً لأوْلیائِکَ ومُعادیاً لأعْدائِکَ

خدایا! کاری کن تا در ماه رمضان، خوبان را دوست بدارم و دشمن دشمنانت باشم!

در مورد خودم، عملی که به من امید می دهد تا در قیامت جزو نجات یافتگان باشم، این است که خوبان و اشخاص با تقوا را دوست دارم و از بی تقوایان بی زاری می جویم. اگر پسرتان بی تقواست و نماز نمی خواند، نباید او را دوست داشته باشید. حدیث است که به حقیقت ایمان نمی رسید مگر آنکه نزدیک ترین خویشان خود را برای خدا دوست نداشته باشید، چون متدین نیست و دورترین افراد را برای اینکه متدین است، دوست داشته باشید.

امام باقر(علیه السلام) به شخصی فرمودند؛ «اگر اراده کردی که بفهمی بهشتی و یا جهنمی هستی، به قلبت مراجعه کن، اگر دیدی اهل طاعت را دوست داری، اهل بهشت و اگر اهل گناه را دوست داری، اهل جهنم هستی و انسان در قیامت با کسی که او را دوست دارد، محشور می شود».

در دوره آخرالزمان قلب مؤمن آب می شود؛ زیرا گناه را می بیند و استطاعت تغییر وضع ندارد. الآن روزگاری شده است که ما نمی توانیم امر به معروف و نهی از منکر کنیم. هر کس که مؤمنی را دوست دارد، حتی اگر منحرف باشد پس از مدتی رستگار خواهد شد.

 

مُسْتَنّاً بِسُنّةِ خاتَمِ انْبیائِکَ

در این بخش از خدا می خواهیم تا ما را یاری رساند برای اینکه به طریقه پیغمبر در مستحبات، دعاها و دستورات اسلام عمل کنیم. از خدا می خواهیم تا هر چه پیامبر(صلی الله علیه وآله) به ما فرموده است، درباره مستحب و واجب عمل کنیم و مکروهات را از خود دور و حرام را ترک کنیم.

 

یا عاصِمَ قُلوبِ النّبیین

پیغمبران معصوم هستند؛ زیرا خدا قلب آنها را حفظ کرده است و در فراز پایانی دعای روز بیست وپنجم ماه مبارک رمضان می گوییم، ای خدایی که قلب پیغمبران را حفظ کردی، به حق این کاری که برای پیغمبران انجام داده ای، این دعا را در حق ما مستجاب کن!

 

 

احکام

 

 

شرح دعای روزه بیست و چهارم ماه مبارک رمضان

شرح دعای روز بیست و چهارم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی (ره)

 

اللهم انی اسئلک فیه ما یرضیک؛

در این دعا از خداوند خواستاریم که به ما توفیق دهد آنچه را که رضایت او در آن است انجام دهیم، حال می خواهیم بدانیم که رضایت خداوند در چه چیزی می باشد؟ و چه چیزهایی موجب رضایت پروردگار عالمیان می گردد؟ که باید در جواب بگوییم هر عملی را که خداوند انسانها را به انجام آن امر فرموده است: موجبات رضایت خداوند از بندگان است که اگر بنده ای به آن دستورات عمل نماید رضایت خداوند را برای خود واجب نموده و اگر نافرمانی از آن دستورات نماید خشم و غضب الهی را بر خود واجب نموده است.

اگر می‌خواهید بدانید که خدا از شما راضی هست یا نه، ببینید خودتان در ته دل از خدا راضی هستید؟ اگر راضی باشید، خدا هم از شما راضی است. حدیث داریم که شما مانند بیمار هستید و خدا مانند دکتر و طبیب. همانطور که دکتر هر چه بگوید، بیمار می‌پذیرد، خدا هر چه به ما داد، ما هم باید رضایت داشته باشیم.

اگر در مصیبت‌ها و نداری‌ها از خدا گله نکنیم و تسلیم خدا باشیم، یعنی اینکه ما از خدای راضی هستیم و خدا هم از ما رضایت دارد. اما خیلی سخت است که انسان ذره‌ای گله‌ از خدا نداشته باشد.

به عنوان مثال: انفاق کردن، اقامه نماز، پرداخت زکات موجبات رضایت الهی از بندگان و دروغ و تهمت و غیبت، موجبات خشم و غضب پروردگار عالمیان می باشد که ما در این روز از خداوند خواستاریم ما را جزو کسانی قرار دهد که به دنبال جلب رضایت او باشیم نه خشم و غضب او که همانا خداوند سخت عذاب است «أَنَّ اللّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ» ‌(مائده،98)

 

و اعوذبک مما یوذیک؛

در اینجا منظور از مما یوذیک آنچه که ترا ناپسند است‌ انجام اعمالی است که خداوند انسان را از انجام آن اعمال منع نموده است. مثل: دروغ، غیبت، تهمت، فحش که هنگامی که انسانی یکی از این اعمال را انجام دهد موجبات عذاب و عقوبت الهی را فراهم می سازد. به عنوان مثال: امام موسی بن جعفر علیه السلام در حدیثی فرمودند: «ان الله حرم الجنه علی کل بذی قلیل العیاء لایبالی ما قال و ما قیل فیه؛ خداوند بهشت را حرام نموده بر کسانی که دارای زبانی فحاش اند و حیای آنها کم است، باک ندارند از اینکه خودشان چه می گویند و باک ندارند که درباره آنان چه گفته می شود».‌ که این نمونه ای از اعمالی است که در پیشگاه خداوند زشت و ناپسند است و انجام آن باعث عقوبت الهی می گردد، که ما نیز در این روز به خداوند پناه می بریم تا ما را از تمامی اعمالی که موجبات خشم وغضبش را فراهم می کند دور سازد.

 

و اسئلک التوفیق فیه الان اطیعک و لااعصیک

خدایا از تو توفیق می‌خواهم که در ماه رمضان اطاعت تو را کنم و گناه انجام ندهم! روایت داریم از امام نهم (ع) که فرمود: ‌مۆمن باید 3 خصلت داشته باشد. اول توفیق داشته باشد، دوم خودش را موعظه کند و سوم اینکه نصیحت دیگران را قبول کند.

یا جواد السائلین

در پایان دعا برای استجابت دعا می‌گوییم؛ ای خدایی که به هر کسی که از تو چیزی سۆال می‌کند، تو جود می‌کنی و نسبت به او بخشش داری، دعای ما را اجابت کن! ما گاهی سائلین را رد می‌کنیم؛ اما خدا درخواست همه را می‌دهد و رد نمی‌کند؛ ولی گاهی چیزی که صلاح ما نیست را از خدا می‌خواهیم و خدا نمی‌دهد؛ البته آن خواسته را هم در قیامت برآورده می‌کند :‌در قیامت بندگان می‌پرسند؛ خدایا اینها که به ما می‌دهی چیست؟ خطاب می‌آید که در دنیا خواستی صلاح نبود بدهیم و الان آن را برآورده می‌کنیم.

 

 

فرازی از دعای ابوحمزه ثمالی 5

 

 

شرح دعای روزه بیست و سوم ماه مبارک رمضان

شرح دعای روز بیست و دوم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی (ره)

 

اللَّهُمَّ اغْسِلْنِی فِیهِ مِنَ الذُّنُوبِ؛

خدایا مرا از گناهان شستشو بده، شما وقتی می خواهید به مهمانی بروید، خودتان را پاکیزه و تمیز می کنید و شستشو می دهید، باید بدانیم که در ماه رمضان همه میهمان خداوند هستیم، آیا خودمان را از آلودگی های معنوی تمیز کرده ایم، آیا دلهایمان را از زنگار گناه شستشو داده ایم؟ « شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَةِ اللَّهِ»[ وسائل الشیعة، ج 1، ص 313] و شما میهمان سفره پر برکت الهی هستید و باید خودمان را برای این ضیافت آماده می کردیم تا با دلی پاک به این میهمانی برویم، لذا از خداوند می خواهیم که ما را از گناهان شستشو بده و لیاقت آن را بدهد که از این میهمانی استفاده کنیم.

اگر یک مرتبه با اخلاص ازخدا بخواهید که شما را از آلودگی گناه پاک کند، خدا می پذیرد باید مثل کودکی که اشک ریزان نزد پدر می رود و طلب بخشش می کند، به محضر الهی رفت و عذر خواهی کرد.

 

وَ طَهِّرْنِی فِیهِ مِنَ الْعُیُوبِ؛

 خدایا مرا از عیب هایی که به آن مبتلا هستم پاک کن

غیبت، ریا، تکبر، عجب، حسد و ... این ها همه عیب هستند، عمل معیوب مورد پذیرش درگاه الهی نیست.

ارزیابی اعمال

اعمال ما باید از هفت آسمان بالا برود و در هر آسمانی برای هر عیبی می گویند « قف » به معنی « ایست » و ماموران الهی در آسمان اول به نامه عمل ما نگاه می کنند و اگر دیدند امروز من غیبت کرده ام می گویند: بروید و « اضربوا هذا العمل بوجه صاحبه » این عمل را بر صورت صاحب آن بزنید و عمل در آسمان اول متوقف می شود، عمل بعضی ها از آسمان اول می گذرد چون اهل غیبت نبودند، ولی باز ملائکه آسمان دوم می گویند « قِف » عمل را بررسی می کنند و متوجه می شوند که این شخص «عُجب» داشته است، بعض دیگر اهل عُجب هم نبوده اند و عمل به آسمان سوم می رسد و باز دستور به توقف می دهند و اگر آن شخص اهل « حسد » نبود به آن عمل  اجازه می دهند که به آسمان چهارم برود و در آنجا برای رذیله « تکبر » عمل را متوقف می کنند، اگر اهل مراقبت نباشیم اموری مانند؛ ریاست، ثروت و علم  تکبر می آورند.

وَ امْتَحِنْ قَلْبِی فِیهِ بِتَقْوَی الْقُلُوبِ؛

 خدایا قلب و دل مرا آزمایش کن به تقوی دل نه زبان

ممکن است زبان ما حرف از تقوی بزند ولی قلب و دل ما از آن بی خبراست و بهره ای از تقوی نداشته باشد، شخصی صد میلیون تومان در جاده پیدا کرد و آن را به صاحبش برگرداند این مسائل از آثار تقوی است.

معنی تقوی

دین چراغ قرمز و سبز دارد، چراغ قرمز مرز حرام است و چراغ سبز محدوده مباحات است؛ تقوی یعنی از چراغ قرمز ها عبور نکن. رعایت چراغ قرمزها هم دو نوع است گاهی راننده بخاطر ترس از جریمه ترمز می کند و گاهی بخاطر احترام به قانون مملکت، که دومی افضل است.

 

یَا مُقِیلَ عَثَرَاتِ الْمُذْنِبِین؛

ای خدایی که همه لغزش های گنهکاران را اقاله می کنی

معنای اقاله

جنسی را که از کاسب خریدی و می خواهی پس بدهی، مستحب است که فروشنده از مشتری پس بگیرد به این عمل اقاله گویند.

اقاله در مورد خداوند یعنی؛ خدایا گناهان ما را رایگان ببخش.

فرازی از دعای ابوحمزه ثمالی 3