سالروز تخریب بقیع
بقیع، جنة البقیع یا بقیع الغَرقَد (نام بقیع پیش از ظهور پیامبر اسلام)، [جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۲۲] مهمترین قبرستان مسلمانان در مدینه بوده و بنابر روایات اسلامی، مورد توجه ویژه حضرت محمد(ص) بوده است. بقیع، محل دفن چهار تن از امامان معصوم و بسیاری از صحابه و تابعین است. تا پیش از تخریبها در سال ۱۲۲۰ق و سرانجام ۱۳۴۴ق به دست وهابیان، بقعههایی بر قبور ائمه بقیع و دیگران وجود داشته است.[ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۳۰]
در سال ۱۲۲۰ق، وهابیان پس از یک سال و نیم محاصره و در نتیجه شیوع قحطی در مدینه، شهر را به دست گرفتند.[ جبرتی، عجائب الآثار، ج۳، ص۹۱] بنابر منابع موجود، سعود بن عبدالعزیز، پس از تسلیم شدن مدینه، همه اموال موجود در خزانههای حرم نبوی را توقیف کرد و همچنین دستور ویران کردن همه بناها و گنبدهای مدینه و از جمله قبرستان بقیع را صادر کرد. [غالب، من اخبار الحجاز و النجد، ص۱۰۴] بر همین اساس، بارگاه چهار امام شیعه و همچنین گنبد منسوب به حضرت فاطمه(س) که بیت الاحزان خوانده میشد، در حمله نخست وهابیان در سال ۱۲۲۰ق از میان رفت، و یا دچار خسارت جدی شد. [جبرتی، عجائب الآثار، ج۳، ص۹۱]
پس از این رخداد، دولت عثمانی، لشکری را برای تصرف مدینه و بازپسگیری آن از وهابیان فرستاد و در ذیالحجة ۱۲۲۷ق، حکومت بر مدینه را پس گرفت. بر همین اساس، محمود دوم، سیامین سلطان عثمانی، در سال ۱۲۳۴ق دستور بازسازی بارگاهها را صادر کرد. [جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ج۳، ص۱۹۶]
وهابیان بار دیگر در صفر ۱۳۴۴ق به مدینه حمله کردند. در این حمله، خسارتهایی به حرم نبوی و اماکن مذهبی وارد شد.[ ماجری، البقیع قصة التدمیر، ص۱۱۳-۱۳۹] هفت ماه بعد، در رمضان ۱۳۴۴ق، شیخ عبدالله بن بُلَیهد (۱۲۸۴-۱۳۵۹ق) که از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۵ق، قاضی القضات مکه بود، وارد مدینه شد و با استفتائی از مفتیان مدینه، حکم تخریب قبور را دریافت کرد.[امینی، بقیع الغرقد، ص۴۹] بدین ترتیب در ۸ شوال ۱۳۴۴ق، بقعههای بقیع تخریب شد.[ نجمی، تاریخ حرم ائمه، ص۵۱] بر اساس اسناد موجود، پس از تخریب، ملک عبدالعزیز، پادشاه عربستان، در نامهای به تاریخ ۱۲ شوال ۱۳۴۴ق خطاب به عبدالله بن بلیهد، اقدامات وی در این باره را تحسین کرد.
*تخریب بقیع* و دیگر اماکن مقدس مسلمانان در مکه و مدینه، واکنش سید ابوالحسن اصفهانی و شیخ عبدالکریم حائری، از بزرگان حوزههای علمیه نجف و قم را برانگیخت و به تعطیلی دروس حوزه و بازار منتهی شد.[امینی، بقیع الغرقد، ص۵۳] محمدحسین کاشف الغطاء، در نامهای خطاب به عبدالله ابن بلیهد، قاضی القضات وهابیان، ضمن بیان مراتب باور شیعیان به توحید، او را به گفتگوی علمی فراخوانده و عدم پاسخگویی را به منزله ضعف استدلال دانسته است. [مختاری، «سه سند از علامه شیخ محمدحسین کاشف الغطاء»، ص۲۱۷] شماری از فقیهان شیعه، درباره لزوم ساختن مجدد بارگاههای بقیع، فتوا صادر کردهاند. [امینی، بقیع الغرقد، ص۵۵]
علاوه بر مراجع عظام وقت، در ایران برخی شخصیتها و نهادها از جمله سید حسن مدرس و مجلس شورای ملی تحرکاتی برای مبارزه با عربستان در این واقعه انجام دادند.
شرح دعای روز بیست و نهم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی (ره)
اللَّهُمَّ غَشِّنِی فِیهِ بِالرَّحْمَةِ؛
ای خدا من را به رحمت خودت بپوشان.
«غش» به معنی مخفی کردن است؛ اگر کسی عیب جنس را بپوشاند در اصطلاح می گویند: غش در معامله کرده است و در حدیث آمده است که: « لَیْسَ مِنَّا مَنْ غَشَّ مُسْلِماً » [من لایحضره الفقیه ج : 3 ص : 273] کسی که آب در شیر می ریزد به مردم می فروشد مسلمان نیست؛ کسی که مال عیب دار را به دیگری می فروشد و عیب آن را مخفی می کند، مسلمان نیست و همچین آدمی خیر هم نمی بیند. اگر رحمت الهی شامل حال ما بشود خیر زیادی به ما می رسد.
وَ ارْزُقْنِی فِیهِ التَّوْفِیقَ؛
خدایا به من توفیق بده.
تا موفق به نماز شب بشوم؛ توفیق خواندن دعای ابو حمزه را عنایت کن و ... !
سه خصلت مومن
امام جواد(علیه السلام) فرمودند: مومن به سه خصلت محتاج است که اولین آنها توفیق است.
دوم: مومن به واعظ درونی محتاج است تا همیشه حواس او جمع باشد و از احوال دنیا عبرت آموزی کند؛ همیشه به خودتان بگویید که تا کی از خدا غافل هستی!
ای که پنجاه رفت و در خوابی
مگر این چند روزه دریابی [سعدی شیرازی]
سوم: هر کس که تو را نصیحت می کند از او بپذیر؛ [مستدرک الوسائل ج : 8 ص : 329] هر چند که خود آن شخص اهل عمل نباشد؛ مثلا اگر شخصی سیگار می کشد و به شما می گوید: من سیگاری هستم ولی تو سیگاری نشو این نصیحت را از او قبول بکنید.
وَ الْعِصْمَةَ؛
خدایا! من را از گناهان حفظم کن
وَ طَهِّرْ قَلْبِی مِنْ غَیَاهِبِ التُّهَمَةِ؛
خدایا! قلب من را از آلودگی های شک پاکیزه کن
یعنی من گرفتار شک نباشم؛ بعضی ها دچار شک هستند و وسوسه خناس به سراغ ایشان می آید و از مبداء تا معاد انسان را در شک می اندازد؛ خدایا! من را از این گرفتاری نجاتم بده
یَا رَحِیماً بِعِبَادِهِ الْمُؤْمِنِین؛
ای خدایی که نسبت به بنده های مومنت اهل ترحم و مهربانی هستی
خدا خیلی مهربان است یک نعمت هایی خدا به ما می ده که ما از خدا نخواستیم. خدا اینقدر ما را دوست دارد.
شرح دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی (ره)
اللَّهُمَّ وَفِّرْ حَظِّی فِیهِ مِنَ النَّوَافِلِ؛
خدایا! بهره من را زیاد کن از نوافل یعنی موفق بشوم به نمازهای مستحبی.
دعا موجب کمال انسان است
دعا خواندن برای رسیدن به کمالات می باشد بر خلاف تصور عموم مردم که فکر می کنند هدف از خواندن دعا رسیدن به ثواب الهی است، مضامین ادعیه سراسر پر از درس های اخلاق و حکمت است که توجه به آن معانی سبب کمال انسان می گردد. اگر هم کسی با زبان عربی آشنا نیست به ترجمه ادعیه مراجعه کند و به مضامین و نکات آموزنده ادعیه توجه کند تا به برکت آن به کمالات والای انسانی برسد؛ امثال دعای کمیل و ابو حمزه ثمالی و… برای کمال یافتن من و شما می باشد. این که در دعای ابوحمزه امام سجاد علیه السلام می فرمایند: «خدایا! آیا بدتر از من هم بنده ای داری»؟ [مصباح کفعمی؛ ص 596] این برای کمال است و درس مبارزه با غرور را به ما می دهد؛ جایی که امام معصوم چنین حرفی می زند دیگر تکلیف من و شما روشن است و جایی ندارد که ما به خاطر دو رکعت نافله و نماز شب دچار عجب و غرور بشویم.
استاد من آقای برهان(ره) می گفتند:
گاهی اوقات انسان باید مستحبات را هم نوبر کند همانطوری که اگر میوه جدید به بازار می آید می خرید و نوبر می کنید گاهی اوقات نماز شب را هم نوبر کنید ؛ دعای مجیر را هم نوبر کنید؛ آدمی که اهل مستحبات نیست بدرد نمی خورد اگر همیشه هم توفیق ندارید لا اقل گاهی اوقات مستحبات را نوبر کنید .
وَ أَکْرِمْنِی فِیهِ بِإِحْضَارِ الْمَسَائِلِ؛
خدایا! من را گرامی بدار تا مسائل شرعی ام را بدانم.
انسان باید مسائل دین خود را بداند مخصوصا طلبه که باید مشتش پر باشد و بتواند جواب مسائل مردم را بدهد.
وَ قَرِّبْ فِیهِ وَسِیلَتِی إِلَیْکَ مِنْ بَیْنِ الْوَسَائِلِ؛
خدایا! در بین وسائل آن وسیله ای که من را زودتر به تو می رساند به من نزدیک کن.
بهترین وسیله هم اهل بیت(ع) هستند.
توسل به حضرت نرجس خاتون (سلام الله علیها)
یکی از علماء به من یاد دادند که برای مشکلاتم متوسل شوم به حضرت نرجس خاتون(سلام الله علیها) مادر امام زمان(علیه السلام) اگر به ایشان توسل داشته باشید امام زمان به حرمت مادر بزرگوارشان توسل شما را اجابت می کنند و از خواص این توسل سرعت اجابت آن است.
یَا مَنْ لاَ یَشْغَلُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّین؛
ای خدایی که سماجت و الحاح بندگان تو را باز نخواهد داشت.
اگر همه عالم با خدا حرف بزنند؛ خدا را از دیگری غافل نمی کند و در آن واحد به همه بندگان توجه دارد؛ از تو می خواهیم که دعاهای من را مستجاب کنی.
شرح دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی (ره)
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ فَضْلَ لَیلَةِ الْقَدْرِ؛
ای خدا! در این روز فضیلت لیلة القدر را نصیب من گردان.
بعض اهل تحقیق با استناد به این دعا احتمال می دهند که شب بیست و هفتم شب قدر باشد؛ درباره شب قدراختلاف است به طوری که اهل تشیع بین سه شب نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم، شب بیست و سوم را مهمتر از دو شب دیگر می دانند و احتمال قوی می دهند که شب قدر، شب بیست و سوم باشد. [کافی، ج 4، ص 156] از همین رو است که در شب نوزده و بیست و یکم یک غسل مستحبی دارد و شب بیست و سوم دو غسل مستحبی دارد، یکی در اول شب و دیگری در آخر شب، همچنین در شب بیست و سوم سوره های روم و عنکبوت و حم دخان خوانده می شود در حالی که این اعمال را در شب های دیگر شاهد نیستیم البته احتمال شب قدر بودن نیمه شعبان هم داده شده است. [وسائلالشیعة، ج 8، ص 106] ولی اهل سنت عقیده به بیست و هفتم دارند و آن را لیلة القدر می دانند.
لذاست که در زمان شب قدر اختلاف می باشد. نقل شده است که بعض اولیاء الهی تمام طول سال را احیاء داشتند به امید اینکه شب قدر را درک کنند!
ای خواجه چه جویی ز شب قدر نشانی
هر شب شب قدر است اگر قدر بدانی [نورالدین عبد الرحمن جامی ( ره ) ؛ غزل 425]
شب قدر، شب عجیبی هست چرا که « تَنَزَّلُ الْمَلائِکةُ وَ الرُّوحُ فیها » در این شب ملائکه از آسمان فرود می آیند « بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کلِّ أَمْرٍ » [سوره مبارکه قدر آیه 4] تا تقدیر و سرنوشت ما را معین کنند. ملائکه محل فرود می خواهند و باید فرودگاه دل ما آماده باشد؛ دل های ما پر از محبت دنیا و زن و فرزند شده است و جایی برای نزول ملائکه الهی باقی نگذاشته است و خوشا بحال آن دلهایی که فرودگاه فرشتگان و ملائکه مقرب الهی هستند.
وَ صَیرْ أُمُورِی فِیهِ مِنَ الْعُسْرِ إِلَی الْیسْرِ؛
خدایا امورات مرا از سختی به آسانی مبدل کن. الان غالب مردم گرفتار انواع سختی ها و مشکلات هستند، گرفتار همسایه بد، داماد بد، فرزند ناصالح و... می باشند لذا از خدا می خواهیم که این سختی ها را به آسانی تبدیل کند و گرفتاری ما را اصلاح کند.
اقْبَلْ مَعَاذِیرِی؛
خدایا عذر من را بپذیر. همه ما باید بخاطر گناهان مان به درگاه الهی عذر تقصیر آوریم و بگوئیم خدایا! غلط کردم و بدانیم که خدا که سر چشمه مهربانی و رحمت است ما را در آغوش لطف خودش قرار خواهد داد.
بنده همان به که ز تقصیر خویش
عذر به درگاه خدای آورد
ور نه سزاور خداوندیش
کس نتواند که بجای آورد [سعدی شیرازی(ره)]
وَ حُطَّ عَنِّی الذَّنْبَ وَ الْوِزْرَ؛
خدایا؛ گناهانم را محو کن و در نامه عملم اثری از گناهانم باقی نگذار.
یا رَءُوفاً بِعِبَادِهِ الصَّالِحِین؛
ای خدایی که به بندگان صالحت مهربان هستی. خداوند متعال خیلی مهربان است حتی افرادی بودند که خیلی بدی کرده بودند و همین که به در خانه خداوند تضرع کردند و گفتند خدایا غلط کردم خداوند از ایشان دستگیری کرد و عاقبت به خیر شدند، کسانی بودند که عمرشان به گناه و معصیت و مشروب خوری گذشته بود و فقط دهه محرم لباس سیاه به تن می کردند و به ناگاه نور لطف الهی در قلب ایشان تابیده بود و دگرگون شده بودند و تمام گناهان گذشته را ترک کرده بودند، خدا سریع الرضاست، و عذر تو را زود قبول می کند.